Text
                    I 3. JAD^ DO KRAKOWA
Pawef rozmawia z Taniq przez telefon
Pawef:	- Wiesz, jad? do Krakowa.
Tania: Pawef:	- Kiedy? - W przyszty wtorek.
Tania:	- Na dfugo?
Pawef:	- Na dwa dni. Wracam w przyszty czwartek wieczorem. Chcesz jechac ze mnq?
Tania:	- Musz? si? zastanowic... Nie mam teraz duzo pracy i bardzo chciafabym pojechac do Krakowa, ale nie wiem...
Pawef:	- Mozemy najpierw zwiedzic Krakow, a potem pojechac jeszcze na jeden dzien do Zakopanego.
Tania:	- Dobry pomysf, ale naprawd? musz? si? jeszcze zastanowic.
Dwie godziny pozniej
Piotr: Pawef:	- Czego szukasz? - Szukam numeru telefonu informacji PKP. (...) 0, mam.
Informacja: Pawef:	- Informacja PKP, sfucham? - Dzien dobry, о ktorej godzinie odjezdzajq pociqgi z Warszawy Centralnej do Krakowa?
Informacja:	- Rano czy po pofudniu?
Pawef: Informacja:	- Rano. - InterCity о godzinie siddmej.
Pawef:	- 0 ktorej godzinie jest w Krakowie?
Informacja:	- 0 dziewiqtej.
Pawef:	- Dzi?kuj?, do widzenia.
Sergiej Nowik i jego przyjaciel Marek
Sergiej: Marek:	- Jutro jad? do Borowa. - Gdzie to jest dokfadnie?
164

13. Я ЕДУ В КРАКОВ Павел говорит с Таней по телефону П: Т: П: Т: П: - Знаешь, я еду в Краков. - Когда? - В будущий вторник. - На долго7 - На два дня Возвращаюсь в будущий четверг вечером. Хочешь со мной поехать? Т: - Я должна подумать... Я не загружена сейчас работой и очень хотелось бы поехать в Краков, но не знаю... П: - Мы можем сначала посмотреть Краков, а потом на один день поехать ещё в Закопане. Т: - Хорошая идея, но я, действительно, должна ещё подумать. Спустя два часа Р: - Что ты ищешь? П: - Ищу номер справочной ж/д вокзалов (...) О, нашёл! Справочная: - Справочная ж/д вокзалов, слушаю вас? П: - Здравствуйте, в котором часу отправляются поезда с вокзала Варшава Центральная в Краков? Справочная: - Утром или во второй половине дня? П: Справочная: - Утром. - InterCity в 7.00 часов. П: Справочная' - А во сколько он в Кракове? - В 9.00 П: - Спасибо, до свидания. Сергей Новик и его друг Марек С: М; - Завтра я еду в Борово. - Где это конкретно находится7 165
Sergiej: - Dziesi^c kilometrow na wschod od Konina. Mam nadziej?, ze wujek tarn jeszcze mieszka. Marek: - Ja tez mam nadziej?. Czym jedziesz? Poct^giem czy samochodem? Sergiej: - Samochodem. Potqczenie kolejowe nie jest tarn zbyt dobre. A ty jakie masz plany na weekend? Marek: - Zostaj^ w Warszawie, id^ na koncert do filharmonii. Sergiej: - Do zobaczenia w poniedzialek, mitego weekendu. Marek: - Do poniedziatku! Powodzenia! 166
С: - 10 километров восточнее Конина. Я надеюсь, что дядя там ещё живёт. М - Я тоже надеюсь На чем едешь? На поезде или на машине? С: - На машине. Сообщение там не очень удобное. А у тебя какие планы на выходные? М: - Я остаюсь в Варшаве, иду на концерт в филармонию. С: - До встречи в понедельник. Желаю приятно отдохнуть. М: - До понедельника! Удачи! SLOWNICTWO dworzec т - вокзал godzina z - час о ktorej godzinie? - в кото- ром часу? gosc т - гость jechac ndk (teraz. jad?, je- dziesz) - ехать (я еду, ты едешь) kolejowy, -а, -е przym. - желе- знодорожный, -ая,-ое miec nadziej? - надеяться miejsce п - miejsce nadzieja z - надежда naprawd? _ действительно okoto przyst. - около PKP (Polskie Koleje Pahstwowe) - Польские государствен- ные железные дороги plan т - план pociqg т - поезд polqczenie п - сообщение poradzic sobie dk (przysz. po- radz? sobie, poradzisz so- bie) - справиться (я справ- люсь, ты справишься) powodzenia! - удачи! szukac ndk (teraz. szukam, szu- kasz) - искать (я ищу, ты ищешь) czego szukasz? - что ты ищешь? wracac ndk (teraz. wracam, wracasz) - возвращаться (я возвращаюсь, ты возвра- щаешься) wschod т - восток na wschod od... kogo, czego - восточнее чего... zastanowic si? dk (przysz. za- stanowi? si?, zastanowisz si? - подумать (я подумаю, ты подумаешь) zostawac ndk (teraz. zostaj?, zostajesz) - оставаться (я остаюсь, ты остаёшься) zwiedzic dk (przysz. zwiedz?, zwiedzisz) - посмотреть (я посмотрю, ты посмо- тришь) 167
Г еография дога - гора jezioro п - озеро miasto п - город morze и - море ocean т - океан potudnie и - юг па poludnie od ... - южнее poludniowy, -а, -е przym. - южный, -ая, -ое potnoc z - север па potnoc od ... - севернее potnocny, -а, -е przym. - север- ный, -ая, -ое wies z - деревня wschodni, -а, -е przym. - вос- точный, -ая, -ое wschod т - восток па wschod od ... - восточ- нее wyspa z - остров zachodni, -а, -е przym. - запад- ный, -яя, -ее zachod т - запад па zachod od ... - западнее GRAMATYKA О KTOREJ GODZINIE? - сопоставление Обратите внимание: • Jest (kto?, со?) godzina czwarta. Сейчас четыре часа. О (kirn?, czym?) godzinie В четыре часа, czwartej. Jest godzina szesnasta. О (godzinie) szesnastej b^d? w domu. Сейчас шестнадцать часов. В шестнадцать часов я буду дома. При определении точного времени порядковые имена числи- тельные (1-24) согласуются в роде и падеже с именем существи- тельным godzina z. После предлога о (О ktorej godzinie?), а также после предлогов ро и okoto (неточное часовое время) по- рядковые числительные приобретают форму предложного паде- жа женского рода (окончание -ej). Следует напомнить, что мину- ты определяем при помощи количественных числительных. 168
О ktorej godzinie? В котором часу? 8.00 - о osmej rano в восемь утра (wpof do dziewiqtej) (в половине девятого) 8.15 - pi?tnascie ро osmej пятнадцать минут дев: пятнадцать минут девятого 9.50- о dziewiqtej pi^edziesi^t без десяти (минут) десять Ро pi^tej / ро siedemnastej. в шестом часу О koto jedenastej. около одиннадцати Глагол JECHAC - настоящее время Глагол jechac принадлежит к I образцу спряжения. Обратите внимание на чередование гласных в основе а:е и расширение ос- новы формы 2 и 3 лица единственного и множественного чисел (d:dzi). liezba pojedyncza liezba mnoga ja jad? my jedziemy ty jedziesz wy jedziecie on, ona, ono jedzie ni, one jadq JADfj DO KRAKOWA - названия городов в родительном падеже После предлога do названия городов выступают в родительном падеже: • женский род (-a:-y/-i) Warszawa -> Ona jedzie do Warszawy. Moskwa —> Jad? do Moskwy. Lizbona —> Lee? do Lizbony. Odessa -> Jedziemy do Odessy. Kopenhaga -> Jad? do Kopenhagi. Ryga —> Oni jadq do Rygi. • мужской род (0:-a/-u) Gdansk —> Jad? do Gdanska. Krakow —> Jad? do Krakowa. Lublin -> Jad? do Lublina 169
Olsztyn Opole Poznan Szczecin Wroclaw Berlin Hamburg Kijdw Paryz Petersburg Strasburg Wieden Amsterdam Londyn Madryt Nowy Jork Rzym —> Jad? do Olsztyna. -»Jad? do Opola. -»Jad? do Poznania. —> Jad? do Szczecina. -» Jad? do Wrocfawia. -»Jedziemy do Berlina. —> Jedziemy do Hamburga. -» Lee? do Kijowa. —> Lecimy do Paryza. -» Lee? do Petersburga. —> Lecimy do Strasburga. Jad? do Wiednia. —> Jad? do Amsterdamu. -> Jad? do Londynu. -> Lee? do Madrytu. -> Lecimy do Nowego Jorku. -» Lee? do Rzymu. Dokqd jedziecie? Jedziemy do Gdanska. - Куда вы едете? - Мы едем в Гданьск. Предлоги + глаголы движения - сопоставление 1. jad?/id? DO... + родительный падеж - здания, парки: id? do... banku, parku, lasu; - города: jad? do... Warszawy, Londynu; - государства: jedziemy do... Hiszpanii, do Grecji. 2. jad?/id? NA... + винительный падеж - площади, улицы, вокзалы, аэропорты: jad? па... Plac Bankowy, ulic? Pi?knq, па Ok?cie; - острова и полуострова: jad? па... Hel, Floryd?, Kub?, Haiti; - события, факты: jad? па... kolacj?, koncert, film, slub, chrzciny, pogrzeb, egzamin. 3. jad?/id? W... + винительный падеж - горы: jad? w ... gory, Tatry, Alpy, Himalaje 4. jad?/id? NAD... + винительный падеж - моря, океаны, озера, реки: jad? nad... Morze Czarne, Atlantyk, Jezioro Biafe, Wisf? 170
л Если называем место, где планируем провести свободное вре- мя (w kinie, w teatrze, na basenie, w kawiarni, w restauracji itp.), to в большинстве случаев, независимо от средства или способа пе- редвижения, употребим скорее глагол isc (не: jechac). Итак, ска- жем, напр.: Dzis wieczorem id? do kina, id? do teatru, id? na koncert, id? do restauracji, idziemy na imieniny. JADI; POCI^GIEM - творительный падеж имён существительных (4) Прочитайте примеры. Запомните. - Czym jedziesz do Krakowa? - Pociqgiem. - Czym pojedziemy na imieniny Agaty? - Autobusem. - На чем поедешь в Краков? - На поезде. - На чем поедем на именины Агаты? - На автобусе. - Czy pojedziemy tarn pociqgiem? - Мы поедем туда на поезде? - Nie, tramwajem. - Нет, на трамвае. - Czym jedziecie na koncert? - Taksowkq. - На чем поедете на концерт? - На такси. DUZO, MAtO - наречие + родительный падеж (1) Наречия, обозначающие меру и степень, напр: duzo, mato, wie- le, mnostwo, troch?, odrobin?, сочетаются с именами сущест- вительными в родительном падеже. Имена существительные, называющие вещеста или отвлечённые понятия (woda, cu kier, sol, praca, radosc), выступают в родительном падеже единствен- ного числа, напр.: Mam duzo pracy. Poprosz? troch? cukru. Czy mog? prosic odrobin? soli? Mamy mato czasu. Имена существительные типа dom, samochod, ulica выступа- ют в родительном падеже множественного числа, напр.: Tu wybudujq duzo domow i poprowadzq wiele ulic. Dzisiaj ta fabryka produkuje mato samochodow. 171
Глагол SZUKAC + родительный падеж имён существительных Глагол szukac требует от последующего имени существитель- ного формы родительного падежа. Kogo szukasz? - Szukam Piotra. - Кого ищешь? - Я ищу Петра. - Czego szukasz? - Что ищешь? - Szukam numeru telefonu - Я ищу номер телефона informaeji РКР. в справочную вокзалов. DZIEN, TYDZIEN, ROK - множественное число Обратите внимание, что в польском языке имена существитель- ные dzien и tydzien образуют множественное число путём из- менения основы: dzien —> dni, tydzien -> tygodni. Имя существи- тельное rok во множественном числе имеет суплетивную фор- му: rok —> lata. 1 dzien 2, 3, 4 dni 5, 6. 7... dni 1 tydzien 2, 3, 4 tygodnie 5, 6, 7... tygodni 1 miesiqc 2, 3. 4 miesiqce 5, 6, 7... miesi?cy 1 rok 2, 3. 4 lata 5, 6, 7... lat Za dwa dni id? na urlop. Za trzy tygodnie mamy egzamin. Jestem w Polsce cztery miesiqce W firmie „Logos" pracuj? juz cztery lata. ZE MNQ - личные местоимения в творительном падеже liezba pojedyncza liezba mnoga Mianownik Narz^dnik Mianownik Narz^dnik ja ze mnq ty z tob^ on z nim ona z ni<) ono z nim my z nami wy z wami oni z nimi one z nimi 172
- Czy chcesz isc ze mnq do kina? - Z tobq zawsze. - Ты хочешь пойти co мной в кино? - С тобой всегда. - Dlaczego nie rozmawiasz z Annq? - Z nig trudno jest rozmawiac - Chcialbys pojechac z nami do Paryza? - Z wami mog^ jechac i na koniec swiata. - Почему ты не разговориваешь с Анной? - С ней трудно говорить - Ты хотел бы поехать с нами в Париж? - С вами могу ехать и на край света! NAJPIERW, РОТЕМ - последовательность действия (1) В польском языке эквивалентами наречии сначала, потом явля- ются наречия najpierw, potem Выражая последовательность действия, наречия эти могут выступать с глаголами как настоя- щего, так прошедшего и будущего времени. Najpierw czytam tekst, potem robi? cwiczenia. Najpierw bylem uczniem, potem (bylem) studentem. Najpierw b^d? w firmie, potem (b?d?) w domu. Сначала я читаю текст, потом делаю упражнения. Сначала я был учеником, потом студентом. Сначала я буду в фирме, потом дома. NA WSCHOD od... - определение географического положения При определении географического положения какой-л. местнос- ти по отношению к другой местности пользуемся конструкцией па + направление (винительный падеж) + od + название города (родительный падеж). Zelazowa Wola jest 60 kilometrow na zachod od Warszawy Желязова Воля находится 60 км западнее Варшавы. Bialowieza jest 240 kilometrow na wschod od Warszawy. Беловежа находится 240 км восточнее Варшавы. 173
Puftusk jest 50 kilometrow na potnoc od Warszawy. Пултуск находится 50 км севернее Варшавы. Sopot jest 10 kilometrow na poludnie od Gdyni. Сопот находится 10 км южнее Гдыни. Wieliczka jest 13 kilometrow na wschod od Krakowa Величка находится 13 км восточнее Кракова. W PRZYSZtY CZWARTEK - ДНИ недели (3) 1. предлог w + винительный падеж: W przyszty poniedziatek mam kontrol?. W przyszty wtorek jad? z Agnieszkq do Berlina. W przyszty srod? idziemy do opery na „Trubadura". W przyszty czwartek musz? zadzwonic do Ireny. W przyszty piqtek jest spotkanie z dyrektorem. W przyszty sobot? id? na koncert do filharmonii. W przyszty niedziel? mam gosci. 2. предлог w + предложный падеж: W przysztym tygodniu mam imieniny. W przysztym miesiqcu musz? jechac do Opola. W przysztym roku chc? kupic nowy samochod. DO PONIEDZlAtKU! - До понедельника! Прочитайте примеры. Запомните. После предлога do названия дней недели выступают в родительном падеже. Обратите вни- мание на формы речевого этикета. poniedziafek wtorek sroda czwartek piqtek sobota niedziela Czesc! Do poniedziafku! Na razie! Do wtorku! Do widzenia! Do srody! Trzymaj si?! Do czwartku! Zegnam ci?! Do piqtku! \ Do mifego zobaczenia! Do soboty! Do zobaczenia! Do niedzieli! 174
ROZMAWIAMY Какие у вас планы? Jakie masz plany па weekend? Со robisz w sobot? i niedziel?? Предлагаем экскурсию Jad? do Krakowa. Czy chcesz jechac ze mnq?/Czy chciatbys ze mnq jechac? Желаем приятно отдохнуть - Mitego weekendu! - Nawzajem. - Milego dnia! - Mifego dnia! / Nawzajem. CWICZENIA Ответьте на вопросы: Образец: - О ktorej godzinie jest film? (16.05) - Film jest pi^c po czwartej. 1 .-0 ktorej godzinie jest koncert? (18.10) -.................. 2 .-0 ktorej godzinie jest film? - (20.15) -................... 3 .-0 ktorej godzinie jest konferencja? - (12.30) -............ 4 .-0 ktorej godzinie jest lekcja? - (11.55) -................ 5 .-0 ktorej godzinie jest spektakl? - (19.30) -............... 6 .-0 ktorej godzinie jest koncert? - (18.00) -................ 175
Глаголы jechac или leciec напишите в нужной форме. 1. - Kiedy (ty) .................................. do Krakowa? - W przyszty piqtek. 2. - Kiedy (wy)......................do Nowego Jorku? - (My) ............................w przyszty srod? 1. - Czy Agata jutro.................do Poznania? - Nie, ona............... w przysztym tygodniu. 2. (Ja) w przysztym miesiqcu...................do Gdanska. Dzieci.................. ze mnq. 5. W srod? po potudniu Magda i Pawet...............do Paryza. Личные местоимения употребите в творительном падеже, напр.: Ania idzie do kina. Czy chcesz isc z niq? 1. W srod? jad? do Poznania. Czy chcesz jechac............? 2. Michat w weekend jedzie do Mtawy. Czy mozesz jechac......? 3. W przysztym tygodniu Ania jedzie do Biatowiezy Czy chciatbys jechac ................? 4. Kiedy jedziesz do Gdanska? Czy mog? jechac...............? 5. - Jedziemy na urlop. Czy chcecie jechac................? - Так, bardzo chcielibysmy jechac ......................... 6. Jola i Ala jad^ na konferencj?. Czy chciatabys jechac .? Названия городов напишите в родительном падеже: 1. - W przysztym tygodniu chc? jechac do (Poznan).............. i (Gdansk)................- Na jak dtugo? - Na cztery dni. 1. - Czy chcesz pojechac ze mn^ do (Warszawa)................? - Na jak dtugo? - Na tydzien 4 3. - Wiesz, jad? do (Londyn) .................. - Na jak dtugo jedziesz? - Na dwa tygodnie. 176
na miesiqc albo 4 - Musz? jechac na konferencj? do (Moskwa) - Na jak dlugo? - Na pi?c dni 1 .-Chciafabym jechac do (Paryz) .. . . do (Rzym)................. 2 . - Gdzie chcialbys pojechac na urlop? - Do (Nowy Jork) ....................A ty? - Ja do (Amsterdam) ............. Слова из скобок поставьте в родительном падеже: 1. Wiesz, mam malo (czas) , nie mog? teraz rozmawiac. 2. Mam dzisiaj duzo (praca) 3. Patrycja pije duzo (woda) , a ja pij? duzo (kawa) Восполните вопросы. Употребите; kogo? co? czego? 1. - ty tu robisz? - Czekam na autobus. 2. - szukasz? - Numeru telefonu. 3. - masz tutaj? - Cytryny. 4. - szukasz? - Adama. Составьте предложения. Употребите наречия: najpierw, ро- tem. 1. (czytac gazet?, jesc kolacj?) 2. (pisac raport, rozmawiac z szefem) 3. (ogl^dac telewizj?, isc na spacer) 4. (miec spotkanie, dzwonic do klienta) Слова из скобок поставьте в творительном падеже. । 1. Dzisiaj jad? do domu (tramwaj) 2. Jest pozno. Musz? jechac (taksowka) 3. Adam jedzie do biura (autobus) 4. Ania jedzie do Krakowa (pociqg) 5. Jedziemy na urlop (samochod) .... . 177
Ответьте на вопросы. 1. - Kiedy pani jedzie do Poznania? - (przyszty piqtek) 2. - Kiedy idziecie do opery? - (przyszta sroda) 3. - Kiedy panstwo jadq do todzi? - (przyszta sobota) 4. - Kiedy jedziesz do mamy? - (przyszta niedziela) 5. - Kiedy pan zaczyna nowy projekt? - (przyszty tydzieh) 6. - Kiedy zaczynasz staz? - (przyszty miesiqc) Посмотрите на карту Польши. Ответьте на вопросы по образцу. Образец: Zelazowa Wo la jest na zachod od Warszawy. 1. Gdziejest Lublin? 2. Gdziejest Gdansk? 3. Gdziejest Poznan? 4. Gdzie jest Biatystok? Восполните предложения. Употребите предлоги: w, do, na, nad. 1. Chciatabym tym roku pojechac urlop gory. A ty? 2. Ja chciatbym jechac morze. 3 przysztym tygodniu jad? konferencj? Poznania. 4. Za godzin? musz? jechac lotnisko. 5. Che? dzisiaj isc spacer parku. 6. Czy mozesz pojechac ulic? Widok apteki? Восполните диалоги. Пользуйтесь лексикой урока. А: - Wiesz, jad? do Krakowa. В: - ? A: - W przyszty wtorek. B: - ? 178
A: - Na 2 dni...................w przyszty czwartek wieczorem. Chcesz jechac................? B: - Ch^tnie. Czym jedziesz,.................... czy pociqgiem? (informacja PKP) A: - Informacja PKP, slucham? B: -......................................? A: - Rano czy po poludniu? B: -............................ A: - InterCity о........................... 179